Wij Alexander

Deze historische thriller is gebaseerd op het verhaal van kroonprins Alexander, de derde zoon van de Nederlandse koning Willem III (de vader van de latere koningin Wilhelmina), die op jeugdige leeftijd stierf. In die periode deed het hardnekkig gerucht de ronde dat Alexander door zijn grillige vader opzij was gezet, ingegeven door vermoedens van Alexanders hervormingsgezindheid en homoseksualiteit. Groot is dan ook de verbazing van doctoraatstudent Jan Giltay als hij jaren later in een psychiatrische kliniek kennismaakt met de enigmatische Patiënt nummer 4, die beweert dat hij prins Alexander is. Jan Giltay is erg gedreven om de patient te helpen en krijgt de opdracht om de "prins" te behandelen met de moderne hypnose- en regressietherapie, en informatie in te winnen over een geheim kistje, waarin de kroonprins belastend bewijsmateriaal tegen zijn vader zou hebben verzameld (en waaruit zou blijken dat Wilhelmina een buitenechtelijke bastaarddochter zou zijn). Zowel de anti-monarchistische liga als de in ongenade gevallen hofarts De Vreeze willen dit kistje te allen prijze bemachtigen om hier persoonlijk voordeel uit te halen.

Het thema van onderdrukte seksualiteit en perversie tijdens de Belle Epoque sluit naadloos aan bij de centrale onderzoeksvraag van de Weense psychoanalyse. Zo chanteert De Vreeze zijn collega professor De Zwaan, chef de clinique en promotor van Giltay's doctoraal proefschrift, met diens voorkeur voor knapenliefde. Schokkend zijn de compromitterende foto's (in sepia) van De Zwaan omringd door naakte jongetjes in een Haags bordeel. Het kernthema van identiteitsverwarring, de talrijke flashbacks en complexe verhaallijn, deels gebaseerd op feiten, maakt de serie naar het einde toe eerder moeilijk en ingewikkeld. De couleur locale en opgebouwde spanning zijn goed, de plot is eerder ongeloofwaardig.

Soms zijn er series die je wel ziet langskomen in de tv-gids, maar die je om wat voor reden dan ook mist. Dit is er zo één. En het moest 22 jaar duren voor ik er eindelijk echt kennis mee maakte. Nota bene door een dvd-box die ik in een kringloop te pakken kreeg. Maar ik ben echt in de ban geraakt van deze serie. Niet alleen van het verhaal, dat naarmate de serie vordert steeds meer een thriller wordt, maar misschien nog wel meer door de grandioos mooie uitvoering van alles. De rolbezetting is perfect, zelfs op onze grote tv's van nu blijft alles recht overeind, elke oogbeweging, spiertrekking, blik.... Jacques Commandeur is subliem als .... ja als wie? Patiënt nummer 4, die soms volslagen waanzinnig lijkt. En dan weer Alexander, die wel heel veel van het hofleven weet. En daar tot in detail over vertelt tegen dokter Jan Giltay, die niet alleen zijn verloofde, maar ook juffrouw Roëll om zijn aandacht ziet strijden.

De plot is misschien wat ingewikkeld, maar het verhaal houdt je echt vast. Een dikke tien van mij.