ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ebook Tooltip Ebooks kunnen worden gelezen op uw computer en op daarvoor geschikte e-readers. Σημεία – Κλειδιά για την Ερμηνεία των Μηνυμάτων των Μέσων

Το έργο Διεθνής Ψηφιακή Ηλεκτρονική Έκδοση για την Παιδεία στα Μέσα (Digital International Media Literacy Ebook - DIMLE) είναι μια καινοτόμα, διεθνής, ερευνητική προσέγγιση για την παιδεία στα μέσα επικοινωνίας που αποτυπώνει τις νέες τάσεις στο πεδίο της ψηφιακής σύγκλισης, τα νέα συμπεριφορικά μοντέλα του κοινού και τους αναδυόμενους μηχανισμούς απόκρισης των χρηστών έναντι στον καταιγισμό των μηνυμάτων των μέσων. Είναι γεγονός ότι η παιδεία στα μέσα (media literacy) αποτελεί ένα κοινωνικό καταλύτη που διαμορφώνει τον τρόπο που επικοινωνούμε και αντιδρούμε στην κοινωνία των πολιτών. Μέσω της καλλιέργειας δεξιοτήτων παιδείας στα μέσα, ο κάθε χρήστης ασκεί το αναφαίρετο δικαίωμα στην πρόσβαση στην πληροφορία, αποκτά γνώση και εμπειρία στον πολυπρισματικό τρόπο κατασκευής της πραγματικότητας από τα μέσα, παύει να είναι παθητικός δέκτης μέσω της γόνιμης αμφισβήτησης και υιοθετεί εν τέλει, μια δραστήρια και κριτική στάση απέναντι στα μέσα επικοινωνίας. Κάνει συνειδητές επιλογές και κρίσεις προς την απαίτηση ποιοτικού περιεχομένου και επαναξιολογεί το status quo, μετατρέποντας έτσι τον εαυτό του σε ενεργό, ψηφιακό πολίτη μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Ειδικότερα, στην εποχή της διόγκωσης της πληροφορίας, δε θέλουμε πλέον πολίτες «αθύρματα των μέσων» αλλά ενημερωμένους πολίτες με δημοκρατική συνείδηση και ενεργό συμμετοχή στα μέσα και κατ’ επέκταση στην ίδια την κοινωνία.

Ξεκινώντας από εννοιολογικές θεωρήσεις σχετικές με την παιδεία στα μέσα και τα παραδοσιακά και υβριδικά μοντέλα επικοινωνίας, το έργο επιχειρεί να καταγράψει και να αποδώσει μια συνολική εικόνα της λειτουργίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα εφοδιάζοντας παράλληλα τον αναγνώστη με δεξιότητες διευρυμένης κριτικής ανάλυσης, φιλτραρίσματος και εν γένει κατανόησης του περιεχομένου των μηνυμάτων των μέσων. Το έργο ξεκινά με μια σύντομη θεωρητική πλαισίωση γύρω από το διεπιστημονικό πεδίο της παιδείας στα μέσα, εστιάζοντας στις κυρίαρχες τάσεις και θεωρίες (κεφ. 1, κεφ. 2). Στη συνέχεια, επιχειρεί μια ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση στην ιστορία και πρακτική των ΜΜΕ (κεφ. 3, κεφ. 4), με έμφαση σε κάθε μέσο ξεχωριστά (τηλεόραση, κινηματογράφος, Τύπος, ραδιόφωνο, φωτογραφία, νέα μέσα). Ακολουθεί μια συστημική προσέγγιση αναφορικά με τη δομή και διάρθρωση (κεφ. 5) προκειμένου ο αναγνώστης να κατανοήσει τις ιδιαιτερότητες του κάθε μέσου και να δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο (κεφ. 6) για να ερμηνεύσει κριτικά τα μηνύματα των μέσων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην κινούμενη εικόνα και τα οπτικοακουστικά μέσα (κεφ. 7) μέσω της ανάλυσης των στοιχείων παραγωγής και των δηλωτικών και συνδηλωτικών μηνυμάτων που φέρουν. Η καινοτομία του έργου έγκειται ακριβώς στην προσέγγιση per se καθώς κάθε μέσο επικοινωνίας φέρει τα δικά του, ιδιαίτερα, αναγνωριστικά χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο αυτό, το σύγγραμμα δεν επιδιώκει να δώσει τις σωστές και απόλυτες απαντήσεις αλλά εκφράζει την ανάγκη να θέσει τις σωστές ερωτήσεις στα ποικίλα, πολυτροπικά ερεθίσματα των ΜΜΕ, στα οποία γινόμαστε καθημερινά δέκτες. Επισημαίνεται επίσης, ότι η μεθοδολογία του εν λόγω έργου δεν είναι επουδενί περιοριστική αλλά έχει επεκτατικό χαρακτήρα, με δυνατότητα εμπλουτισμού με νέο, επικαιροποιημένο περιεχόμενο.

Είναι σαφές ότι το έργο δεν αποσκοπεί να αποτελέσει ένα κανονιστικό μοντέλο για τη διδασκαλία της παιδείας στα μέσα, αλλά περισσότερο επιδιώκει να λειτουργήσει ως ένας διεθνής ποιοτικός δείκτης για την αξιολόγηση του περιεχομένου των μηνυμάτων των μέσων επικοινωνίας ανά χώρα, και να προσφέρει έτσι μια σειρά πρισμάτων προς νέες οπτικές και τρόπους θέασης των μέσων και των παρουσιάσεων στα μέσα επικοινωνίας. Μέσω παραδειγμάτων και μελέτης περιπτώσεων, το βιβλίο επιχειρεί να αποτυπώσει το τοπίο των μέσων επικοινωνίας στην Ελλάδα όπως διαμορφώνεται σήμερα. Η καταγραφή δεν είναι πλήρης, ούτε και θα μπορούσε άλλωστε, αφού οι εξελίξεις στον τομέα των ΜΜΕ είναι ραγδαίες και συνεχώς εν κινήσει.

Σε κάθε περίπτωση, το έργο αποσκοπεί να αποτελέσει μια χρήσιμη πηγή στην ελληνική βιβλιογραφία για τα μέσα επικοινωνίας και την παιδεία στα μέσα, αποτελώντας συνάμα χρήσιμο εργαλείο για τον φοιτητή, το μαθητή, το σπουδαστή και το νέο επαγγελματία των ΜΜΕ, αλλά και κάθε «ανήσυχο» πολίτη που ενδιαφέρεται να διεισδύσει με μια κριτική ματιά στο τοπίο των ΜΜΕ στην Ελλάδα.