Arnhem 1944, een historische slag herzien 1: Tanks en Paratroepen Deel 1: Tanks en Paratroepen

Schijn bedriegt. Arnhem 1944 oogt fraai: twee multimediaboeken met QR codes, foto’s, structuren van militaire eenheden, bronnen, literatuur en noten. Onjuist in de tijdlijn is ‘8 mei 1945 Duitsland capituleert’. Duitsland kon niet capituleren. De geallieerden erkenden de tijdelijke regering in Flensburg niet. De onvoorwaardelijke capitulatie op alle fronten van alle Duitse gewapende strijdkrachten was 7 mei 1945 in Reims en werd van kracht op 8 mei. Sindsdien is die dag Victory in Europe Day (VE-Day). ’s Avonds ratificeerden in Berlijn drie Duitse opperbevelhebbers, generaal Zjoekov (Rode Leger) en westerse geallieerde opperbevelhebbers de capitulatie in Reims. Uitgebreid bronnenonderzoek is gedaan en beloofd wordt veel mythen te weerleggen ondanks de bewondering voor het al lang achterhaalde en verouderde boek ‘Een Brug te ver’ van C. Ryan uit 1974. Mythen zijn het gebruik van Holland voor Nederland en de vondst in een neergestort Waco vrachtzweefvliegtuig bij Vught van het plan voor Market Garden was in werkelijkheid een dagorder aan de 101st US Airborne Division in een Horsa zweefvliegtuig bij Dongen. De tekst is goed leesbaar en begint met een overzicht van de geallieerde opmars van Normandië naar de Belgisch-Nederlandse grens en de opbouw van Duitse afweerschermen. Montgomery mocht kiezen voor een Rijnoversteek bij Arnhem of Wesel waar veel afweergeschut stond. De keuze voor Arnhem werd mede beïnvloed door de vanuit het westen van Nederland afgeschoten V2-raketten op het Verenigd Koninkrijk. Onbekend blijven de doelen van operatie Market Garden en de 1st British Airborne Division. Het strategische doel van Market Garden was de vestiging van een sterk bruggenhoofd tussen Arnhem en het IJsselmeer met diepe uitlopers over de IJssel bij Zwolle, Deventer en Zutphen. Het tactische doel was afsnijding van de Duitsers en hun lanceerbases voor V2-raketten in West-Nederland. Het eerste probleem is dat de auteur Directive M 525 van Montgomery van 14 september 1944 niet heeft begrepen (p. 66). Het vernietigen van de vijand ten westen van de lijn Zwolle-Deventer-Kleef-Venlo-Maastricht en innemen van de havens van Rotterdam en Antwerpen waren mogelijkheden voorafgaand aan de verovering van het Ruhrgebied. De tweede helft van deel 2 had de auteur dus niet hoeven te schrijven, zoals activiteiten binnen de operaties Gatwick ( 22 september), Valediction en Veritable gericht op de vorming van bruggenhoofden over de Rijn bij Wesel en Keulen. Het doel van de 1st British Airborne Division was niet de verovering van de brug bij Arnhem, maar vestiging van een bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en Westervoort met ten minste een van de drie oeververbindingen. Voor de opbouw van dat bruggenhoofd van zuid naar noord moesten drie bataljons over evenwijdige routes naar het oosten oprukken. Dat was dus geen tactische fout (170), omdat uitsluitend het 2de bataljon de bruggen moest innemen (274). Het tweede probleem dat tot veel misverstanden leidt, is onduidelijkheid over brug, aanbruggen, land- of bruggenhoofden en toegangswegen naar de brug. De troepen van Frost bereikten de verkeersbrug bij Arnhem niet en dus ook niet het landhoofd, de noordelijke helft van de brug of zelfs de hele brug en konden die dus ook niet blokkeren, behouden of daar een bruggenhoofd vestigen. Ze betrokken defensieve posities in gebouwen aan weerszijden van de noordelijke toegangsweg naar de brug en dus niet rond het noordelijke landhoofd van de brug (209, 271). Het bruggenhoofd op de Veluwe bleek een brug te ver. Amerikanen bereikten van 17 september 's nachts niet de brug bij Nijmegen, maar de zuidelijke toegangsweg naar de brug (222, 227-228, 258, 262). Market mislukte 19 september 1944 ten noorden van de Neder-Rijn. De defensieve nasleep van Britten rond hotel Hartenstein duurde tot 25 september. Garden mislukte 21 september 1944 ten zuiden van Elst waar Irish Guards vastliepen op een Duitse blokkade. Beide delen bevatten meer onjuistheden.

Gedetailleerd en leesbare reconstructie van de Slag bij Arnhem.

Pluspunt van dit artikel: nederlandse tekst

Bergström heeft een opmerkelijk boek geschreven, welk sinds kort ook in het Nederlands te lezen valt.(Deel 1) De afgelopen jaren zijn er meerdere boeken over Operatie Market Garden gepubliceerd, die allemaal de nadruk legden op alle fouten die door de Britten en vooral Bernard Montgomery gemaakt zouden zijn. Bergström, die zich ten doel stelde om allerlei mythes uit de wereld te helpen, lijkt er voor gekozen te hebben, dat de Britten vrijwel geen fouten gemaakt hebben. Als er iemand de schuld moet krijgen voor het mislukken van de hele Operatie Market Garden, dan zijn dat de Amerikaanse Generaals Patton en Gavin. Hij gaat er zelfs zover in dat hij oorzaken opnoemt die zelfs Montgomery niet in zijn memoires heeft genoemd, terwijl dat boek wel op de bronnenlijst voorkomt. Bovendien voert hij 13 tot nu toe onbenoemde Duitse soldaten op, die de slag een andere wending hebben gegeven. In mijn optiek maakt Bergström zich zo nu en dan flink schuldig aan speculatieve Wat Als? geschrijf. Hij heeft zich uitgeput in vele details en nuttige informatie in aparte kaders. Interessant zijn ook de 41 verwijzingen via QR codes naar beeld- en geluidsfragmenten. Nu maar afwachten hoe deel 2 over komt.