Waking Ned

Deze film, die in de zalen onder de naam Waking Ned Divine is uitgebracht, is weer een van die vele kwalitatief uitstekende Europese low-budget producties die maar uitzonderlijk een groot publiek aantrekken, en het eerder dan de grote Hollywoodproducties moeten hebben van intimistische vertolkingen, mooie pittoreske landschappen en vooral geen hoogdravende scenario's of karrevrachten aan speciale effecten. Het overigens echt bestaande Ierse Tullymore is zo'n typisch vissersdorpje waar iedereen iedereen kent. Het nieuws dat het winnende lottoformulier uitgerekend dààr is gevalideerd, slaat in als een bom. De fantasie van de inwoners slaat op hol, en iedereen in het dorp begint uit te kijken wie de gelukkige winnaar wel zou kunnen zijn. De twee oude boezemvrienden Jackie (Ian Bannen) en Michael (David Kelly) zijn zelfs zo nieuwsgierig, dat ze spontaan iedereen in de lokale pub trakteren, hopend dat iemand zijn mond voorbijpraat, maar op die manier denken de bewoners op de duur dat één van hen de nieuwe miljonair is.

Na ettelijke rondjes en feestjes waarbij de Guiness rijkelijk vloeit, volgt al gauw de ontnuchtering: niemand van hen schijnt de winnaar te zijn. Dan bedenkt Jackie dat de oude Ned Divine, een familieloze eenzaat die aan de rand van het dorp woont, de laatste dagen niets van zich heeft laten horen. En zijn vermoeden wordt bevestigd: Ned is inderdaad de winnaar. Alleen doet Jackie een macabere ontdekking: Ned ligt dood in zijn bed, met het lottobriefje in zijn hand geklemd - de alteratie is hem blijkbaar te veel geworden.

Net omdat Ned geen familie heeft, vreest Jackie dat de prijs zal worden ingehouden, en samen met zijn spitsbroeder Michael besluiten ze fraude te plegen: ze geven de dood van Ned niet aan, en Jackie zal tegenover een officiële vertegenwoordiger van de Ierse lotto doen alsof hij Ned is, net lang genoeg om de cheque te kunnen incasseren. Wanneer de lotto-man echter al vroeger dan gepland klaar staat om de nieuwe miljonair te komen feliciteren, en het plannetje van Jackie en Michael zich nog maar in een voorbereidende fase bevindt, moeten ze improviseren. Door een samenloop van ongelukkige versprekingen wordt Michael en niet Jackie in de 'rol' van Ned gedwongen. De inzet van het spel wordt verhoogd wanneer blijkt dat de pot al een paar weken niet is uitgekomen, en Ned Divine de enige winnaar is, waardoor de hoofdprijs een recordbedrag van bijna 7 miljoen Ierse pond bedraagt. De vertegenwoordiger werkt zich door het nodige papierwerk, en wanneer de twee oude bengels schijnen te slagen in hun opzet, blijkt er nog één klein detail: er volgt nog een routinecontrole om te zien of Ned wel Ned is!

Jackie en Michael hebben geen andere keuze dan hun plannetje aan de dorpsbewoners op te biechten. Jackie, die met het idee voor de dag was gekomen, stelt de dorpelingen voor de keuze: ofwel gaan ze door met hun bedrog, en als de bewoners het spelletje meespelen en zeggen dat Michael Ned Divine is, dan wordt het bedrag eerlijk onder hun 52 - euh, 51 - verdeeld. Jackie stelt hierbij wel de bijkomende voorwaarde dat iedereen, zonder uitzondering, daar mee akkoord moet zijn, want in het andere geval zal hij zichzelf vrijwillig aan de autoriteiten in Dublin gaan aangeven voor poging tot fraude.

Zal de solidariteit en het vertrouwen onder de dorpsbewoners sterk genoeg zijn opdat ze het spelletje tot het einde meespelen? Vooral wanneer blijkt dat de Ierse lotto 10 procent beloning uitlooft bij het rapporteren van fraude, is de harde wiskundige wet dat 1/10 nu eenmaal meer is dan 1/51, een potentiële spelbreker, en volstaat één persoon met een beetje een slecht karakter om de zaak op de helling te zetten...

Waking Ned is een boeiende, grappige, ontroerende, en vooral menselijke film. De reacties van de dorpsbewoners op de grote geldprijs is zeer plausibel, ook de nevenplotlijnen - zoals het verhaal van de jonge ongehuwde moeder Maggie die wel wat ziet in haar grote liefde Finn, als die maar geen varkensboer zou zijn - zijn mooi uitgewerkt, en komen allemaal mooi tesamen in het toch wel verrassende einde. Films waarin met een lijk rondgezeuld wordt, vervallen soms al eens in platvloerse onderbroekenlol, maar Waking Ned danst stijlvol om deze valstrik heen.