Het laatste paleis Europa’s turbulente eeuw in vijf levens en een legendarisch paleis in Praag

Norman Eisman heeft een Joods Tsjechische achtergrond. Zijn moeder Frieda groeide op in Tsjechië en heeft Auschwitz overleefd. Hijzelf heeft carrière gemaakt als senior fellow bij Brookings. Hij was ambassadeur van de Verenigde Staten van 2011 tot 2014 en tijdens zijn ambtstermijn raakt hij gefascineerd door de geschiedenis van zijn ambtswoning: het Otto Petchek Paleis in Praag. In de bibliotheek vindt hij Joodse boeken, onder zijn antieke werktafel ziet hij het gekende Nazi symbool, het zilveren bestek heeft de Petchek familiestempel, … Hij raakt geboeid en besluit een onderzoek te doen naar de geschiedenis van het Paleis, hiervan is Het Laatste Paleis het resultaat.

Wie van Europese geschiedenis houdt zal zeker en vast van Het Laatste Paleis genieten. Norman Eisen geeft de verhalen weer van Otto Petchek, Rudolf Toussaint, Laurence Steinhardt en Shirley Temple tijdens de periode dat zij in het Paleis verbleven, met als rode draad het verhaal van zijn eigen moeder Frieda. We zien ook de geschiedenis van Europa door hun ogen en hoe zij de woelige periodes hebben beleefd. Het boek leest als een roman, maar toch blijft het non-fictie. Norman heeft een zeer vlotte pen, hij weet tal van feiten en data te verwerken zonder dat het saai wordt. Als lezer wil je steeds verder lezen om te weten hoe het verder gaat met Petchek’s Paleis, hij maakt van een stukje geschiedenis een boeiende reis naar het verleden. Hierdoor leest het als een spannende roman die je niet opzij kunt leggen.

Gezien zijn Joodse achtergrond is het ook opvallend hoe hij het verhaal van Rudolf Toussaint op een positieve manier brengt. Hij staat open om de man achter de nazi-façade te leren kennen en deze lijkt niet te zijn wie we denken dat hij is. Toussaints personage en verhaal fascineert mij dan ook het meest.
Het boek is op een manier samengesteld dat het prettig leest: af en toe een foto (niet te veel, niet te weinig) en de noten die anders vervelend onderaan een pagina terug te vinden zijn worden allemaal samen gebundeld en zijn achterin het boek terug te vinden. Norman geeft ook een korte uitleg bij zijn bronvermeldingen waardoor alles nog duidelijker wordt.

Persoonlijk mistte ik wel wat extra achtergrond informatie bij de verhalen van Shirley Temple Black, zoals de Praagse Lente en de Fluwelen Revolutie. Of laten we het anders zeggen, als je helemaal nog niets kent van de geschiedenis van Europa zal het boek toch af en toe wat moeilijker leesbaar zijn. Ik kende de Praagse Lente en Fluwelen Revolutie in grote lijnen en heb het toch opnieuw moeten opzoeken om het verhaal beter te kunnen volgen, wat een beetje jammer is. Maar dit is dan ook het enige minpuntje.

Interessant ook is de rode lijn in Het Laatste Paleis hier wordt de auteur persoonlijk en vertelt hij het verhaal van zijn eigen moeder. Zo kunnen we als lezer te twee kanten van het verhaal leren kennen en kunnen we deze ook naast elkaar leggen, zoals bijvoorbeeld het verhaal van Rudolf Toussaint de Duitse Generaal en Norman’s moeder die door de Duitse bezetter naar Auschwitz werd afgevoerd.

Ik raad dit boek aan aan iedere geschiedenisliefhebber, het is vlot geschreven en heeft een andere inkijk op de geschiedenis van Europa. Ik geef het boek dan ook een verdiende vier sterren.