Lucebert Biografie

Lucebert leerde ik al vrij vroeg kennen als dichter. Zoals veel mensen begreep ik aanvankelijk niet heel veel van zijn gedichten. Pas later begon ik te snappen dat zijn poëzie niet alleen om louter betekenis handelt, maar evenzeer om een vrije(re) associatie en vrije(re) grammatica en zinsopbouw, om ritme, om klank (zoals assonances en alliteraties), eigenlijk als de jazzmuziek, waar hij zo dol op was. Daarna pas kreeg ik oog voor zijn beeldend werk, als een van de Cobra-verwanten. Vaak vind ik zijn beeldend werk van en met inkttekening en verf subtieler dan het knallende werk van iemand als Karel Appel. En over het algemeen krijg ik daar best een beetje kippenvel van.

Ik ben dol op biografieën. Hoe heerlijk is het over het leven te lezen van een auteur of een beeldend kunstenaar. Het leven van iemand in de notendop van een boek, of soms een paar boeken - ik denk aan de biografie van Van het Reve door Nop Maas, ook goed voor schandalen en rechtszaken. Iemands leven en werk, kunst en literatuur!

Dus begon ik met zeer veel zin in Wim Hazeu’s boek over het leven van Lucebert. Ik weet niet zo goed hoe ik het moet brengen, dus ik zeg maar hoe het voor me is, ondanks de vele goede kritieken van dit werk van Hazeu: het viel me tegen. Ik heb niet het idee dat ik deze mens, deze autodidact, deze auteur en dichter, keizer der Vijftigers, deze kunstenaar, deze fotograaf, deze jazzliefhebber beter heb leren kennen. En dat wil je toch, wanneer je zo’n boek leest. Het kostte me moeite het uit te lezen.

Waar zit hem dat dan in? Hoewel chronologisch opgebouwd kreeg ik het gevoel dat het een grote chaos was, dat leven Lucebert. In het begin de chaos van zijn jeugd, niet heel prettig, maar het leven in de Amsterdamse Jordaan beviel Bertus Swaanswijk, Lichtdrager en Lucifer, toch best wel. De chaos van de oorlog en zijn verblijf in Duitsland. De chaos van na de oorlog, grote armoede, geen geld, geen huis, geen vriendin. Daarna de betrekkelijke chaos van vele verhuizingen, van vakantiehuizen in Spanje. De chaos van het grote gezin en de beroemde vader, dat vrouw Tony met managershand leidde. De chaos van herinneringen, overdenkingen van mede-auteurs en vrienden en beeldend kunstenaars. De chaos van de vele werken, tentoonstellingen in binnen- en buitenland. De chaos van zijn harde werken en huismusserigheid. De chaos van zijn ziekte.

Nieuw is de ontdekking van Hazeu - daarom is hij zeer te prijzen -, dat Lucebert in de oorlog vrijwillig in Duitsland heeft vertoefd en gewerkt. Dat feit benam me wel even de adem. Vooral vanwege zijn liefde voor Duitse dichters als Rilke, Hölderlin en Goethe en de Duitse filosofen, kwam hem Duitsland voor als een begeerlijk land, had hij zich aangemeld voor de Arbeitseinsatz, zegt broer Henk. Ook wilde hij zich graag losmaken van thuis.

Zeer complete biografie, goed geschreven en
uiterst gedetailleerd.

Voldeed aan de beschrijving. Werd snel verzonden.
Heb zeer genoten van het boek!