Onbetwist de grootste Amerikaanse rocker van de jaren <br>zeventig en tachtig. Springsteen is geboren en getogen in Freehold, New Jersey en speelt vanaf <br>'65 in lokale groepen als Steel Mill en Dr. Zoom And The Sonic Boom. Zijn carrière komt in een <br>stroomversnelling als hij aanklopt bij een zekere Mike Appel, die in hem een opmerkelijk talent <br>vermoedt en hem voorstelt aan John Hammond, de ontdekker van o.a. Bob Dylan, reden waarom <br>Greetings From Asbury Park N.J. te snel wordt afgedaan als het volgende product van de zoveelste <br>Dylan-epigoon. Hoewel nog niet coherent van stijl en verre van afgewogen, laat Greetings From <br>Asbury Park N.J. wel al een aantal knappe composities horen. Op basis van The Wild, The Innocent <br>And The E-Street Shuffle wordt hij door sommige critici een van de belangrijkste ontdekkingen van <br>de jaren zeventig beschouwd, zeker nadat de gezaghebbende journalist Jon Landau de historische <br>woorden 'I saw rock and roll future and its name is Bruce Springsteen' heeft geschreven (Real <br>Paper, 22 mei '74). Bij het uitkomen van Born To Run besluit de platenmaatschappij hem dan ook <br>op een nog nooit vertoonde manier te lanceren, terwijl manager Appel erin slaagt om zijn protégé <br>dezelfde week op de omslag van zowel Time als Newsweek te krijgen. Mede vanwege de <br>groeiende invloed van Landau komt het tot een conflict tussen Springsteen en Appel, culminerend <br>in een slepend proces, zodat The Boss pas in '77 weer de studio in kan gaan met zijn E Street Band, <br>bestaande uit Steve Van Zandt (gitaar), Roy Bittan (piano/synthesizer), Danny Federici (orgel), <br>Clarence Clemons (sax/percussie), Garry Tallent (bas) en Max Weinberg (drums). Sterker dan <br>tevoren is op Darkness On The Edge Of Town het schijnbaar kansloze gevecht om <br>onafhankelijkheid het hoofdthema. De bombastische, op Phil Spector-achtige wijze <br>geproduceerde rock van Born To Run is door toedoen van Landau drastisch ingetoomd, wat de <br>zeggingskracht enorm vergroot. Op het dubbelalbum The River, algemeen geprezen als een <br>meesterwerk, bestrijkt Springsteen een indrukwekkende hoeveelheid deelgebieden van de <br>popmuziek. Ook inhoudelijk is er sprake van een forse stap voorwaarts, in die zin dat de <br>hoofdpersonen in de liedjes ouder en wijzer zijn geworden. Ze maken zich niet langer illusies, <br>maar hebben ook hun fatalisme weten te onderdrukken. Ofschoon hij na een uitputtende <br>wereldtournee te kennen geeft tot '84 rust te willen houden, komt hij al in de nazomer van '82 <br>met Nebraska op de markt. Het album baart nogal wat opzien, omdat het amateuristisch klinkende <br>opnamen oorspronkelijk bedoeld zijn als demo's voor een nieuwe studioplaat. De luisterliedjes in <br>de traditie van Woody Guthrie laten zich echter niet omzetten in rock &amp; roll, zo leert de <br>praktijk, vandaar dat Springsteen Nebraska presenteert als een solo-project. De liedjes <br>beschrijven met veel inlevingsvermogen het lot van individuen die als gevolg van maatschappelijke <br>verwikkelingen op een gruwelijke en niet zelden gewelddadige manier zijn doorgeslagen. <br>Ondertussen maakt Van Zandt een soloplaat, onder de naam Little Steven &amp; The <br>Disciples Of Soul. De muziek op Men Without Women doet sterk denken aan die van Southside <br>Johnny &amp; The Asbury Jukes, waarvan Van Zandt in de hoogtijperiode, vervat op I Don'T <br>Want To Go Home, This Time It'S For Real en Hearts Of Stone en gecompileerd op The Best Of <br>Southside Johnny And The Asbury Jukes, de grote man achter de schermen is. Voice Of America <br>verschilt als dag en nacht van Men Without Women. De soulvolle benadering met de blazers maakt <br>plaats voor een met veel synthesizers aangeklede soort geëngageerde hardrock. Ook Clemons <br>neemt met zijn hobby-orkestje The Red Bank Rockers een eigen plaat op, het volstrekt <br>pretentieloze Rescue. In '84 verschijnt van Springsteen eindelijk Born In The U.S.A., een <br>opmerkelijk harde rock-plaat, waarop hij zingt over het bestaan in de kleine stad ('a dead man's <br>town'), waar het leven grauw en uitzichtloos is, zeker als het werkloosheidspercentage er hoog is <br>opgelopen. Met de van Born In The U.S.A. afkomstige single Dancing In The Dark weet Springsteen <br>voor het eerst ook het tienerpubliek te bereiken, met als gevolg gigantische verkoopcijfers. Vlak <br>voor het begin van de nieuwe tournee stapt Van Zandt op om zich, zoals verwacht, geheel op zijn <br>eigen carrière te werpen. Zijn vervanger is niemand minder dan Nils Lofgren <br>(zang/gitaar/toetsen/accordeon), die voor het eerst van zich doet spreken als begeleider van Neil <br>Young op diens album After The Gold Rush uit '70. Datzelfde jaar nog debuteert hij verdienstelijk <br>met Grin, verder bestaande uit Bob Gordon (bas) en Bob Berberich (drums). Met zijn eerste <br>soloplaat Nils Lofgren levert hij in '75 zijn meesterwerk af, gevolgd door een serie wisselvallige <br>albums, die soms wel bescheiden hits bevatten, zoals Shine Silently in '79 en Valentine in '91. Dank <br>zij zijn medewerking aan de benefiet-single We Are The World van het collectief Usa For Africa, <br>stijgt de populariteit van Springsteen ook in Nederland tot ongekende hoogte: op een gegeven <br>moment in '85 staan er vier albums in de elpee-Top 50 en drie singles in de Top 40, waarvan maar <br>liefst twee in de Top 3. Datzelfde jaar scoort Clemons in duet met Jackson Browne een grote <br>Amerikaanse hit met de meezinger You're A Friend Of Mine, afkomstig van het verder <br>onbetekenende Hero. Ook Little Steven haalt in de hitlijsten, als componist en initiatiefnemer van <br>Artists United Against Apartheid. De aanstekelijke single Sun City en het bijbehorende album Sun <br>City/Artists United Against Apartheid pleiten voor de handhaving van de culturele boycot van Zuid- <br>Afrika, die nogal eens voor veel geld wordt geschonden. Aan het project wordt medewerking <br>verleend door een enorme rij artiesten, onder wie Afrika Bambaataa, Bono, Miles Davis, Bob <br>Geldof, Peter Gabriel, Bonnie Raitt, Joey Ramone, Lou Reed en uiteraard Springsteen. <br>Laatstgenoemde zingt ook een duet op Freedom - No Compromise, waarop Van Zandt erin <br>geslaagd is de zwarte stadsfunk van dat moment te combineren met rhythm &amp; blues en <br>rock &amp; roll alsmede etnische stijlen als salsa en reggae. Het politiek getinte album bevat <br>met Bitter Fruit, een duet met salsazanger Rubén Blades, een fraaie zomerhit. Kort daarvoor <br>verschijnt van Springsteen het monumentale Live/1975-85, een doos met maar liefst vijf elpees, <br>samengesteld uit alle grote tournees tussen '75 en '85. De box wordt met veel tam tam <br>gelanceerd, maar belandt al snel in de uitverkoopbakken. Ondertussen werkt Springsteen vrijwel <br>in zijn eentje aan Tunnel Of Love, een autobiografisch getint album vol liefdesperikelen. De <br>verwijzingen naar zijn wankele huwelijk met fotomodel/actrice Julianne Phillips zijn soms <br>ondubbelzinnig. Als gevolg van het intieme karakter van Tunnel Of Love verkoopt de plaat <br>aanmerkelijk minder dan Born In The U.S.A., hetgeen hem in staat stelt de concerten in de <br>Verenigde Staten een kleinschaliger karakter te geven. De twee optredens in de Rotterdamse Kuip <br>in de zomer van '88 roepen dan ook aanmerkelijk minder verrukte reacties op, al heeft de muziek <br>aan diepgang gewonnen. Opmerkelijk aan de concerten is de prominente rol van <br>achtergrondzangeres Patti Scialfa. Het jaar daarop sluit Little Steven het Haagse Parkpop-festival <br>af, nadat hij met Revolution een weinig overtuigend funkrock-getint album heeft afgeleverd. Een <br>prestatie van de eerste orde levert hij daarentegen als rechterhand van Southside Johnny, wiens <br>Better Days zowaar het onvolprezen Hearts Of Stone weet te evenaren. Naast een gastrolletje van <br>The Boss valt ook de medewerking op van de ritmesectie van The E Street Band, die inmiddels aan <br>de kant is gezet na de grootscheepse Amnesty International-toer van '88 met o.a. Peter Gabriel en <br>Sting. Ook privé verandert er het nodige in het leven van Springsteen, want hij sticht een gezin <br>met Scialfa, hetgeen zijn weerslag vindt in een tegelijkertijd uitgebracht tweeluik. Het moeizaam <br>tot stand gekomen Human Touch en het in een vloek en een zucht opgenomen Lucky Town laten <br>hem horen als een gelouterd man voor wie de liefde belangrijker is geworden dan de muziek. <br>Hoewel de composities er mogen wezen, missen beide albums de impact van weleer, getuige ook <br>de sterk tegenvallende verkoop. Begeleid door een kwintet met als enige oude getrouwe Roy <br>Bittan, aangevuld met een vijfkoppig gospelkoortje, slaagt hij er live al evenmin in om de vroegere <br>magie op te roepen. Daarentegen komt In Concert/Mtv Plugged, een ingetogen concert voor Mtv, <br>wel redelijk overtuigend over. Scialfa op haar beurt debuteert in '93 niet onverdienstelijk met het <br>door Mike Campbell geproduceerde Rumble Doll. Het jaar daarop krijgt de carrière van Springsteen <br>een onverwachte impuls met de single Streets Of Philadelphiavan de soundtrack van de Jonathan <br>Demme-film Philadelphia, handelend over een aan Aids lijdende advocaat. Het zwaarmoedige, <br>met synthesizers sober getoonzette nummer wordt een wereldhit en oogst maar liefst vier <br>Grammy's. Lofgren maakt een heel album vol filmmuziek, zij het dat Every Breath reguliere liedjes <br>bevat in het blues- en soulidioom, waarvan een viertal hartverscheurend worden gezongen door <br>oudgediende Bonnie Bramlett. Clemons komt op het instrumentale Peacemaker niet verder dan <br>meditatieve muziek met een hoog New Age-gehalte, terwijl Weinberg orkestleider wordt van de <br>Amerikaanse talkshow van Conan O'Brien. Begin '95 zorgt Springsteen voor een daverende <br>verrassing door de complete E Street Band op te trommelen voor een aantal opname-sessies, <br>waarvan een drietal stukken zullen verschijnen op Greatest Hits, dat ook een overblijvertje van <br>Born In The U.S.A. bevat. Op aandrang van regisseur Demme wordt voor de clip van Murder <br>Incorporated zelfs een optreden georganiseerd, op video uitgebracht onder de titel Blood <br>Brothers, waarbij het gezelschap er moeiteloos in slaagt de magie van de hoogtijdagen op te <br>roepen. De hoop op een wat langdurigere reünie wordt echter de bodem ingeslagen met het <br>verschijnen van The Ghost Of Tom Joad, een uitermate sober getoonzette soloplaat in de traditie <br>van Woody Guthrie. De Tom Joad uit de titel is de hoofdpersoon van The Grapes Of Wrath, de <br>klassieke roman van John Steinbeck over berooide boeren uit Oklahama die tijdens de grote <br>depressie van de jaren dertig hun heil gaan zoeken in Californië. Ook Springsteen gebruikt de <br>Gouden Staat als lokatie voor de tragische lotgevallen van verschoppelingen als illegale <br>immigranten en afgedankte oorlogsveteranen van veelal etnische afkomst, die de wanhoop <br>voorbij niet zelden tot criminaliteit vervallen met vaak rampzalige gevolgen. Zuiver muzikaal gezien <br>biedt The Ghost Of Tom Joad nauwelijks iets interessants, maar de door reportages en <br>documentaires geïnspireerde teksten zijn schokkend en aangrijpend, waarmee Springsteen <br>zichzelf als schrijver heeft weten te overtreffen. Ook zijn twee intieme soloconcerten in <br>Nederland in het voorjaar van '96 bezitten een zeldzame zeggingskracht. Ondertussen ligt dan de <br>soundtrack van Dead Man Walking in de winkels, waarop Springsteen het titelnummer zingt. Twee <br>jaar later opent Springsteen eindelijk de kluizen, waarin honderden onuitgebrachte opnamen <br>liggen om er de vierdelige box Tracks uit samen te stellen, waarop hij naar eigen zeggen zijn <br>loopbaan via een alternatieve route nog eens langsloopt. Vooral het ongebruikte materiaal uit zijn <br>begindagen blijkt verrassend interessant, terwijl uit de uiterst productieve periode tussen Born To <br>Run en Live/1975-85 naast een groot aantal ronkende rockers ook een aantal onbetwiste <br>prijsnummers merkwaardig genoeg zijn afgevallen. Kennelijk nostalgisch gestemd trommelt <br>Springsteen dan eindelijk The E Street Band inclusief Van Zandt bij elkaar voor een wereldtournee, <br>waarop hij een allesbehalve voor de hand liggende selectie uit zijn totale repertoire vertolkt. De <br>twee hartverwarmende concerten in het Arnhemse Gelredome roepen zowaar de hoogtijdagen <br>van begin jaren tachtig in herinnering, zoals nog eens wordt bevestigd door het dubbelalbum Live <br>In New York City. Dat de toekomst van de rock &amp; roll vooralsnog niet tot het verleden <br>behoort, blijkt na deterroristische aanval op New York van 11 september 2001 als Springsteen van <br>verschillende kanten wordt gevraagd om zijn muzikale reactie te geven. Opgenomen met The E <br>Street Band kruipt hij op geloofwaardige wijze in de huid van de slachtoffers en hun <br>nabestaanden, waarbij alleen al de titel van The Rising getuigt van de veerkracht van het <br>Amerikaanse volk als wiens spreekbuis hij fungeert. Tijdens de daaropvolgende wereldtournee <br>vertolkt het uitgebreide gezelschap naast werk van The Rising opvallend veel oud materiaal in de <br>oorspronkelijke arrangementen. Scialfa komt in '04 plotseling op de proppen met het verrassend <br>sterke 23Rd Street Lullaby, waarop ze met hulp van een groot aantal muzikanten dierbare <br>herinneringen aan vroegere dagen afwisselt met overpeinzingen van wat er van de idealen, <br>aspiraties en verwachtingen in haar volwassen leven werkelijkheid is geworden. Inzake de <br>Amerikaanse interventie in Irak neemt Springsteen pas in een vrij laat stadium stelling, maar dan <br>neemt hij ook het voortouw met de Vote For Change-tournee, die de kiezers in de zogeheten <br>zwevende staten moet overhalen om Bush uit het Witte Huis te stemmen. In het titelnummer van <br>Devils &amp; Dust geeft hij stem aan een Amerikaanse soldaat in Irak, maar voor de rest ligt <br>de thematiek in het verlengde van The Ghost Of Tom Joad, wat zich laat verklaren uit het feit dat <br>het gros van het materiaal uit die periode stamt. Evenals The Rising geproduceerd door de van <br>Pearl Jam bekende producer Brendan O'Brien is Devils &amp; Dust alleen uitgebreider <br>geïnstrumenteerd dan The Ghost Of Tom Joad, terwijl ook stilistisch een breder terrein wordt <br>bestreken. Tijdens de daarop volgende solotournee imponeert Springsteen eens te meer door zijn <br>enorme zeggingskracht. <br> <br>Bron: OOR Popencyclopedie